Heliotropenlaan

 

Bekijk de weerhouden gebouwenDe Heliotropenlaan bestaat uit twee delen, het eerste rechtlijnig, het tweede smaller en gebogen. Ze verbindt de Lambermontlaan met het kruispunt gevormd door de Gustave Latinislaan, de Freesiadreef en de Hyacintenlaan. Halverwege wordt ze door de Mimosasstraat doorkruist.

De laan ligt in de Josaphatwijk, waarvan het stratenplan werd getekend door Octave Houssa, ingenieur der gemeentelijke Openbare Werken, goedgekeurd bij K.B. van 10.02.1902 en definitief goedgekeurd bij K.B. van 21.04.1906, samen met drie andere nieuwe Schaarbeekse wijken – Mont-Rose, Linthout en Monplaisir-Helmet. Samen met de andere verkeerswegen gelegen tussen de Lambermontlaan en de Gustave Latinislaan vormt ze de zogenoemde Bloemenwijk, die oorspronkelijk een “tuinwijk” met woningen met een voortuintje moest worden. Enkel het eerste deel van de Heliotropenlaan werd echter door Houssa gepland.

De wegenwerken voor deze wijk werden rond 1913 uitgevoerd, maar als gevolg van de Eerste Wereldoorlog kon er niet worden gebouwd. De bebouwing dateert van na de oorlog en was onderworpen aan hetzelfde differentiële bouwreglement als dat uitgevaardigd voor tuinwijk Terdelt, die net ten noorden van de Bloemenwijk ligt. Dit reglement werd aangenomen door de gemeenteraad van 12.10.1920 en goedgekeurd bij K.B. van 25.02.1922. Het voorzag in een strook onderworpen aan de erfdienstbaarheid non aedificandi voor tuintjes afgesloten door een haag met blijvend groen of door hekwerk in hout of ijzer. In de wijk mochten uitsluitend woningen worden gebouwd, in reeksen van ten hoogste vijf aaneenpalende huizen, met ertussen een ruimte van minstens tien meter. De gebouwen moesten een esthetisch karakter hebben, met gevels opgetrokken in de blote materialen of bedekt met een bekleding in simili-steen en die maximum een meter in het tuintje uitstaken. Het was tijdens de gemeenteraad van 29.06.1923 dat het tweede deel van de Heliotropenlaan werd gepland in het kader van de aanleg, in 1920, van de tuinwijk Terdelt, waarbij men een reeks kleine gebogen wegen binnen de huizenblokken van de Bloemenwijk voor ogen had. Enkel dit tweede deel zou uiteindelijk worden aangelegd, en pas in de jaren 1940.

Zoals die van andere straten rond het Josaphatpark herinnert de naam van de laan, die tijdens de gemeenteraadszitting van 19.06.1908 werd goedgekeurd, aan het plattelandsverleden van Schaarbeek.


De residentiële laan is bebouwd met woningen met twee, drie of vier gevels: villa's, huizen en kleine appartementsgebouwen, die in het eerste deel voor het merendeel ontworpen tussen 1922 en 1935, die in het tweede van 1949 tot 1961. Dankzij het strenge bouwreglement heeft de een homogeen karakter, die nog wordt versterkt door de aanwezigheid van bijzonder homogene huizenrijen: de eerste omvat drie huizen, nr. 3 en 5 (n.o.v. architect Maurice Gordien, 1923 en 1924), alsook nr. 7 (ingenieur L. Albert, 1922); de tweede zes, nr. 11 (zie dit nummer), 13 (n.o.v. architect L. Masson, 1923), 15 en 17 (n.o.v. architect Antoine Dehaen, 1926), alsook nr. 19 en Mimosasstraat 55 (zie deze nummers). De meeste gebouwen zijn in art-decostijl, zoals nr. 2 (n.o.v. architect Paul Bonduelle, 1922), 4 (n.o.v. architect J.-J. Van Den Eng, 1926), 6 (n.o.v. architect Antoine Dehaen, 1930) en 16. De interbellumperiode wordt vertegenwoordigd een modernistische villa uit 1933 (zie nr. 2a), het naoorlogs modernisme door een huis met bel-etage uit 1954 (zie nr. 18).