Onderzoek en redactie

2012-2013

 

Bekijk de weerhouden gebouwenDe Algemeen Stemrechtlaan loopt boven de ringspoorlijn en is lichtjes gebogen; ze verbindt de Haachtsesteenweg met de Louis Bertrandlaan, en ze wordt onderbroken door de Ernest Renanlaan.

Bij K.B. van 10.02.1902 werd de verplaatsing van de ringspoorlijn die het station van de Leopoldwijk verbond met het Noordstation oostwaarts verordend, voordien volgde deze lijn het huidige traject van de Voltairelaan en de Deschanellaan. Deze werken begonnen in de vroege jaren 1910. Tijdens de gemeenteraadszitting van 29.01.1913 werd beslist tot de wijziging van een overeenkomst inzake de ringboulevard van 04.04.1907 die met de Belgische staat was afgesloten. Deze wijziging betrof de overwelving, ten laste van de gemeente, van het deel van de spoorlijn gelegen tussen de Haachtsesteenweg en de verlengde Laudestraat (de huidige Ernest Renanlaan), alsook de aanleg van een straat op deze overwelving. Het ging om het eerste deel van de Algemeen Stemrechtlaan, waarvan de aanleg pas werd goedgekeurd bij K.B. van 15.09.1919. De aanleg van het tweede deel, tot aan de Louis Bertrandlaan, werd goedgekeurd tijdens de zitting van 01.04.1914. Net als de gebouwen in het tweede deel van de E. Renanlaan, moesten de gebouwen in deze laan een achteruitbouwstrook van vijf meter bestemd voor een voortuin in acht nemen, terwijl de bouw van terrassen, voor- en uitbouwen aan beperkingen onderhevig was.

Met haar naam herdenkt de laan de invoering van het algemeen stemrecht door de grondwetsherziening van 1920-1921. Dit stemrecht verving het censuskiesrecht maar werd pas vanaf 1948 voor vrouwen opengesteld.

Algemeen Stemrechtlaan, onpare zijde vanuit de Ernest Renanlaan (foto 2013).

De residentiële laan werd hoofdzakelijk in twee fases bebouwd. Tijdens de eerste, van 1923 tot 1931, verrezen burgerhuizen en opbrengsthuizen, alsook driegevelvilla's in Beaux-Artsstijl of art deco, of met invloeden van deze stijlen. Vermelden we uit deze periode nr. 51 (n.o.v. architect Frantz Veldeman, 1929), 53 (wellicht ontworpen door architect A. De Bondt-Boelens in 1931) en 57 (n.o.v. architecten J. Van Hove en J. Van Deuren, 1928), het geheel gevormd door nr. 69 en 71, ontworpen in 1929 door architect Gustave Leemans i.o.v. aannemer François Liens, en tot slot nr. 85 (n.o.v. architect Frantz Veldeman, 1930). In de tweede helft van de jaren 1930 werden drie modernistische gebouwen opgetrokken: nr. 10, 43 (zie deze nummers) en 47 (1939). Dit laatste werd ontworpen door architect J. Vermeersch, die verscheidene huizen in de laan ontwierp (zie onder meer nr. 27 tot 31 en 61), sommige voor eigen rekening. In de tweede fase, die met de jaren 1950 samenvalt, werden modernistische huizen en opbrengstgebouwen opgetrokken.

Algemeen Stemrechtlaan 71 en 69 (foto 2013).

In 1932 werden de gebouwen van het Atheneum Fernand Blum (zie nr. 1-3) ingehuldigd; ze nemen een groot stuk van het eerste deel aan pare zijde in en geven ook uit op de Ernest Renanlaan en de Haachtsesteenweg. Het tweede deel aan pare zijde wordt ingenomen door het stadion van Crossing (nr. 22), dat deel uitmaakt van het vroegere Speel- en Sportplein dat ontstond in het kader van de aanleg van het Josaphatpark en in 1914 werd ingehuldigd. Het stadion werd uitgerust met nieuwe tribunes in 1960, naar plannen van architect Augustin Rogiers, en werd grondig gerenoveerd in 2010-2011 (bureau A2RC).

Bronnen

Archieven
GAS/DS 22: 250-22-24; 47: 250-47; 51: 250-51; 53: 250-53; 57: 250-57; 69, 71: 250-71; 85: 250-85.
GAS/OW
GAS/OW Infrastructuur 177, 377.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, 1928, pp. 477-479.

Publicaties en studies
DEKOSTER, J.-A., Les rues de Schaerbeek, Brussel, 1981, p. 108.
HANOSSET, Y., MARCHI, Ch., De Louis Bertrandlaan en het Josaphatpark, Brussel, Stad van Kunst en Geschiedenis, Solibel Edition, Brussel, 1995, p. 29.

Tijdschriften
ASBL Sport Schaerbeekois, “L'ancien stade du Crossing”, Schaerbeek Sport, 6, 2010, pp. 2-5.

Websites
Het verhaal achter de straatnamen van Schaarbeek