Onderzoek en redactie

2012-2013

 

Bekijk de weerhouden gebouwenDe Penseestraat is een korte verkeersweg die de Lambermontlaan met de Gustave Latinislaan verbindt. De Mimosasstraat mondt er halverwege in uit.

De laan ligt in de Josaphatwijk, waarvan het stratenplan werd getekend door Octave Houssa, ingenieur der gemeentelijke Openbare Werken, goedgekeurd bij K.B. van 10.02.1902 en definitief goedgekeurd bij K.B. van 21.04.1906, samen met drie andere nieuwe Schaarbeekse wijken – Mont-Rose, Linthout en Monplaisir-Helmet. Samen met de andere verkeerswegen gelegen tussen de Lambermontlaan en de Gustave Latinislaan vormt ze de zogenoemde Bloemenwijk, die oorspronkelijk een “tuinwijk” met woningen met een voortuintje moest worden.

De wegenwerken voor deze wijk werden rond 1913 uitgevoerd, maar als gevolg van de Eerste Wereldoorlog kon er niet worden gebouwd. De bebouwing dateert van na de oorlog en was onderworpen aan hetzelfde differentiële bouwreglement als dat uitgevaardigd voor de tuinwijk Terdelt, die net ten noorden van de Bloemenwijk ligt. Dit reglement werd aangenomen door de gemeenteraad van 12.10.1920 en goedgekeurd bij K.B. van 25.02.1922. Het voorzag in een strook onderworpen aan de erfdienstbaarheid non aedificandi voor tuintjes afgesloten door een haag met blijvend groen of door hekwerk in hout of ijzer. In de wijk mochten uitsluitend woningen worden gebouwd, in reeksen van ten hoogste vijf aaneenpalende huizen, met ertussen een ruimte van minstens tien meter. De gebouwen moesten een esthetisch karakter hebben, met gevels opgetrokken in de blote materialen of bedekt met een bekleding in simili-steen en die maximum een meter in het tuintje uitstaken. In het geval van de Penseestraat werd de regel van ten hoogste vijf aaneenpalende huizen uitsluitend op de bebouwing aan onpare zijde toegepast.

Zoals die van andere straten rond het Josaphatpark herinnert de naam van de straat, die tijdens de gemeenteraadszitting van 19.06.1908 werd goedgekeurd, aan het plattelandsverleden van Schaarbeek.

Penseestraat 18 en 16 (foto 2012).

Deze residentiële straat is hoofdzakelijk bebouwd met huizen en kleine opbrengsthuizen die voor het merendeel werden ontworpen tussen 1924 en 1939, alsook begin jaren 1950. Ze zijn in art-decostijl, zoals nr. 16 (n.o.v. architect Albert Callewaert, 1929) en 18 (n.o.v. architect André Darche, 1929), of in modernistische stijl, zoals nr. 8 (n.o.v. architect J.-J. Van Den Eng, 1937), soms met details in Beaux-Artsstijl. De hoek met de Lambermontlaan wordt ingenomen door een villa uit 1926, die tot kraamkliniek werd omgevormd in 1947 en vervolgens werd uitgebreid in de jaren 1950 en 1960 (zie nr. 1-5).

Bronnen

Archieven
GAS/DS 8: 213-8; 16: 213-126; 18: 213-18.
GAS/OW Dénomination des rues I.
GAS/OW Infrastructuur 229, 390.

Publicaties en studies
FISCHER, F., Notice sur les grands travaux de Schaerbeek (Premier Congrès international et Exposition comparée des Villes), Brussel, Imprimerie Ferdinand Denis, 1913, p. 12 in: Bulletin communal de Schaerbeek, 1913, p. 438.

Kaarten / plannen
HOUSSA, O., Plan n°4. Boulevard de ceinture – Vallée de Josaphat, 09.1904 (GAS/OW).