Onderzoek en redactie

2013-2014

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

De L'Olivierstraat verbindt de Haachtsesteenweg met de Josaphatstraat. Aan pare zijde begint de doodlopende steeg gevormd door de Korte l'Olivierstraat er.

De 8,30 meter brede eerste helft van de straat werd vóór 1836 getraceerd. Dit deel werd op dezelfde breedte verlengd tot aan de Rue Basse [Neerweg], de toekomstige Josaphatstraat, bij K.B. van 15.06.1841, op vraag van de heren De Locht en op hun terreinen. Deze verlenging werd in 1863-1864 bestraat. Na de beraadslagingen van de gemeenteraad van 10.05.1904, bekrachtigd bij K.B. van 10.01.1906, werd de straat tot twaalf meter verbreed. Doordat de straat toen al volledig bebouwd was, moest deze uitbreiding aan weerszijden van de weg gebeuren naarmate de huizen werden heropgebouwd. In de praktijk werden slechts enkele percelen opnieuw bebouwd, tot in 1960, op de nieuwe rooilijn.

De straat, die aanvankelijk de Onze-Lieve-Vrouwstraat heette, kreeg haar nieuwe naam in de jaren 1850 als eerbetoon aan de militair Jean Nicolas Marie L'Olivier (Brussel, 1792 – Luik, 1854), luitenant-generaal van het Belgische Leger. In het verleden werd de Franse benaming van de straat vaak verkeerdelijk Rue de l'Olivier genoemd.

De residentiële straat wordt gekenmerkt door een hoofdzakelijk bescheiden bebouwing met neoclassicistische inslag. De onpare zijde en het eerste derde van de pare zijde werden tussen 1846 en 1858 volledig bebouwd, meestal met arbeidershuizen die in groepen werden opgetrokken, de huizen aan beide zijden van het eerste derde van de straat op ondiepe percelen. Vermelden we onder deze huizen nr. 2, met rondboogvensters en een balkon met gietijzeren borstwering, alsook nr. 14, het resultaat van de samenvoeging in 1901 onder eenzelfde mansardedak van drie oorspronkelijk identieke huizen op nr. 12. Vóór 1858 stonden aan de pare zijde van de straat slechts enkele gegoedere huizen (zie bijvoorbeeld nr. 94). In de jaren 1860 tot de jaren 1880 kwamen er geleidelijk gebouwen bij. Tal van woningen in de straat hebben achtergebouwen; die op de lange percelen aan pare zijde werden gebruikt als opslagplaats of manufactuur.

Aan pare zijde bevonden zich oorspronkelijk drie doodlopende stegen: twee parallelle aan de bovenkant, de Dever impasse en de Gossey impasse, terwijl de derde, de Rubens impasse, omgedoopt tot Korte L'Olivierstraat (zie deze straat), werd aangelegd door dezelfde eigenaar en krachtens hetzelfde koninklijk besluit als de gelijknamige straat. De eerste twee impasses, met ongezond geworden arbeidershuisjes, werden verwijderd bij K.B. van 30.06.1900 en vervangen door een sociale woningencomplex ontworpen door architect Henri Jacobs i.o.v. De Schaarbeekse Haard en ingehuldigd in 1905 (zie nr. 16-20 tot 40-44).

Onder de gebouwen die vanaf 1904 op de nieuwe rooilijn werden gebouwd, vermelden we, naast het complex van de Schaarbeekse Haard, nr. 48, met de ateliers van de beeldhouwers Carli, die daar in 1907 woonden, nr. 50, een voormalige graanopslagplaats die in 1937 een biermagazijn had vervangen (n.o.v. architect Losange), en nr. 60-64, een woningcomplex ontworpen in 2006 (n.o.v. architect B. Hemeleers) op de plaats van een oude fabriek van bustes en mannequins uit 1899. Vermelden we tot slot op nr. 82-88 een school die in 1935 werd ontworpen door architect Constant Vander Meer voor de Association des Oeuvres Paroissiales du Doyenné de Bruxelles-Faubourg Nord-Est en die in 1955 door architect Paul Dhaeyer werd verbouwd.

Bronnen

Archieven
GAS/DS 14: 174-14; 50: 174-50; 60-64: 174-60-64; 82-88: 174-82.
GAS/OW 241.
GAS/OW Infrastructuur 34, 96.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, 1861, pp. 208-209; 1899, pp. 738, 740; 1903, pp. 619, 621; 1904, pp. 603-609.
GAS/Bulletin communal de Schaerbeek, Rapport sur la situation et l'administration des affaires de la commune pendant l'exercice 1863-1864, p. 352.

Publicaties en studies
CULOT, M. [red.], Schaerbeek. Inventaire visuel de l'architecture industrielle à Bruxelles, AAM, Brussel, 1980-1982, fiches 44, 85, 155.
DEKOSTER, J.-A., Les rues de Schaerbeek, Brussel, 1981, p. 78.

Tijdschriften
MERTENS, A., ROZEZ, “L'Olivier (rue)”, Annuaire du Commerce et de l'Industrie de Belgique, Province de Brabant, Bruxelles et sa banlieue, Brussel, Établissements généraux d'imprimerie, 1898, 1899, 1906, 1907.

Kaarten / plannen
VANDERMAELEN, Ph., Plan parcellaire de la commune de Schaerbeek avec les mutations jusqu'en 1836.
Atlas des chemins vicinaux de Schaerbeek, begin jaren 1840.
POPP, P. C., Atlas du Royaume de Belgique, plan parcellaire de la commune de Schaerbeek, ca. 1858.
BESME, V., Plan parcellaire des environs de Bruxelles, Saint-Josse-ten-Noode et Schaerbeek, 1867.
Plan de la commune de Schaerbeek 1876, Nationaal Geografisch Instituut.
Bruxelles et ses environs
, Militair Cartografisch Instituut, 1881.
Bruxelles et ses environs, Militair Cartografisch Instituut, 1893.