Onderzoek en redactie

2019

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

De Ropsy Chaudronstraat ligt in het verlengde van de Clemenceaulaan en verbindt de Bergensesteenweg met de Nijverheidskaai. Ze sluit dan aan op de Léon Delacroixstraat via een brug over het Kanaal van Charleroi. De Heyvaertstraat mondt er aan onpare zijde op uit, terwijl de Jules Ruhlstraat er aan pare zijde begint.

De verlenging van de Clemenceaulaan – toen nog de Duitslandstraat – voorbij de Bergensesteenweg was al in 1866 opgenomen in het
Plan d’ensemble pour l’extension et l’embellissement de l’Agglomération bruxelloise dat wegeninspecteur Victor Besme had opgesteld. Ten westen van de verlengde straat plande hij de bouw van een overslagstation langs het Kanaal, vergezeld van nieuwe straten in dambordpatroon. In 1877 plande architect Jean Rosschaert op diezelfde plaats een bassin voor openbare baden omringd door een nieuwe wijk, waarvan de verlengde Duitslandstraat een van de assen zou vormen. Het plan werd echter opgegeven ten gunste van de vestiging van een slachthuizencomplex in deze zone. In 1887 gunde de gemeenteraad van Anderlecht aan de toekomstige SA des Abattoirs et Marchés Publics d’Anderlecht-Cureghem een terrein voor de vestiging van het complex in ruil voor verlenging van twee straten, die bij K.B. van 22.05.1888 werd bekrachtigd: de Duitslandstraat en de Heyvaertstraat, toen nog beperkt tot de Liverpoolstraat.

In september van dat jaar werd aan het begin van de verlengde Duitslandstraat de Lagere Gemeenteschool nr. 3 voor jongens gevestigd (zie nr.7). De loop van de Kleine Zenne, waarlangs de school lag, werd toen lichtjes in noordwestelijke richting verlegd, en de rivier werd overspannen door een brug die in 1889 werd ontworpen voor rekening van de Société des Abattoirs, een kunstwerk dat na de drooglegging van de waterloop na de Tweede Wereldoorlog werd afgebroken. Het slachthuizencomplex, dat het grootste deel van het huizenblok aan pare zijde innam (zie nr. 24), werd in 1890 ingehuldigd. Net na de Eerste Wereldoorlog, op 16.11.1918, werd de straat vernoemd naar Ropsy Chaudron, een ingenieur die in 1892 werd aangesteld als afgevaardigd beheerder van de Société des Abattoirs. De in 1930 aangelegde brug over het Kanaal werd in mei 1940 door de Geallieerden opgeblazen. Ze werd in art-decostijl herbouwd en in december 1943 ingehuldigd (zie notitie).

De eerste woningen in de straat, in neoclassicistische stijl, werden begin jaren 1890 in de omgeving van de Bergensesteenweg gebouwd. Nadien werd de straat tot midden jaren 1900 bebouwd met woningen in neoclassicistische of eclectische stijl. De meeste ervan hadden een commerciële benedenverdieping, vaak aangevuld met een werkplaats of magazijn achterin. Behalve cabarets, cafés en een feestzaal hielden de meeste aldaar gevestigde bedrijven verband met het slachthuis. Vermelden we, op nr. 57 (n.o.v. architect Verdin (?), 1914), een huis met achtergebouw gebruikt voor de verwerking van trijp, op nr. 31, een ander huis ontworpen voor de Association des Charcutiers (n.o.v. architect E. Dedecker, 1906), met achteraan een U-vormig complex met stallingen, een magazijn en kantoren. Op nr. 59 werd in 1936 een appartementsgebouw opgetrokken (n.o.v. architect Albert Boon) vóór een vleeswarenatelier dat een jaar eerder was ontworpen (n.o.v. architect Henri Scheepers). In de straat bevonden zich ook twee grote koelhuizen die uit de jaren 1920 stamden: dat van de Anglo-Belgian Meat Company (zie nr.20), en de Frigorifères Evrard & Selleslagh (zie nr.25a-25b). Op het terrein palend aan laatstgenoemd gebouw (nr. 21), langs de Kleine Zenne, was binnen het huizenblok de Ecole Centrale des Arts et Métiers gebouwd, die in 1909 werd ontworpen door architect Fr. Van Roelen. Rond 1930 werd ze ingenomen door de SA Les Patrons Charcutiers, die ze verbouwde. Het enige overblijvende volume werd grondig verbouwd in 2018, waarbij aan straatzijde een nieuw gebouw werd opgetrokken. Vermelden we nog dat in 1909 openbare stortbaden werden gebouwd in de straat, links van School nr. 3 (zie nr.7b).

Bronnen

Archieven
GAA/DS Registre des rues [Stratenregister]. 
GAA/DS 21: 12302 (17.09.1909), 24250 (05.02.1932); 31: 11142 (21.12.1906); 57: 14331 (20.10.1914); 59: 27025 (16.04.1935), 28394 (28.07.1936).
SAB/OW 105525 (1889). 

Publicaties en studies
CULOT, M. [red.], Anderlecht 1. Inventaire visuel de l’architecture industrielle à Bruxelles, AAM, Brussel, 1980, fiche 81. 
HAENEN, J. & J.-C., Anderlecht. Een terugblik op het verleden. Deel 4: Kuregem, Scheut, Het Streekboek, Anderlecht, 2006, pp. 48-50.
VAN AUDENHOVE, J., Les rues d’Anderlecht, Herdenking van de twintigste verjaardag van de oprichting van Anderlechtensia, C.A.F.H.A, 1995, pp. 219-220.

Tijdschriften
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Allemagne prolongée (rue d’)”, 1891. 
Almanach du Commerce et de l’Industrie, “Ropsy Chaudron (rue)”, 1920.

Kaarten / plannen
BESME, V., Plan d’ensemble pour l’extension et l’embellissement de l’Agglomération bruxelloise, 1866.
ROSSCHAERT, J., Projet d’un nouveau quartier à Cureghem avec bassin pour bains publics, 01.05.1877.
VAN LINT, Commune de Molenbeek-St-Jean. Plan du prolongement de la rue d’Allemagne entre le Quai de l’Industrie et la rue de Birmingham, 01.03.1896.