Onderzoek en redactie

2019

 

Bekijk de weerhouden gebouwen

De Barastraat is een lange verkeersas die het Baraplein en de de Fiennesstraat verbindt met de Tweestationsstraat. Ze kruist de Ernest Blerotstraat, die er een tijdje langs loopt aan pare zijde, de Rossinistraat en dan de Onderwijsstraat en de Eloystraat, de Charles Parentéstraat en tot slot de Veeartsenstraat.

De straat maakt deel uit van de nieuwe residentiële wijk die inspecteur der wegen Victor Besme voor Kuregem had uitgewerkt en waarvan het plan door de gemeenteraad werd goedgekeurd tijdens de zitting van 09.11.1863. Deze zone, gelegen tussen de Bergensesteenweg in het noordwesten, de (nog aan te leggen) Onderwijsstraat in het zuidwesten en het nieuwe Zuidstation in het zuidoosten, werd het voorwerp van een definitief ontwerp dat Besme in december 1871 en januari 1872 opstelde en dat door de gemeenteraad werd goedgekeurd tijdens de zitting van 21.03.1872 en dan bij K.B. van 01.05.1872. Tussen de Rossinistraat en de Onderwijsstraat overspant de straat via een brug de afleiding van de rivier, een waterweg die werd rechtgetrokken in het kader van datzelfde plan. Volgens dat plan moest de Barastraat tot voorbij de Onderwijsstraat lopen, zoals bepaald bij K.B. van 02.05.1884, maar in een eerste fase eindigde ze aan de velden. Het was pas in het kader van het Plan de l’extension du Quartier de Cureghem, dat betrekking had op de wijk van de Veeartsenijschool dat Besme in 1890 opstelde en dat bij K.B. van 01.07.1891 werd bekrachtigd, dat de straat geleidelijk werd verlengd tot aan de toekomstige Dokter Kubornstraat, voordat ze aansloot aan de Tweestationsstraat, die aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog werd geopend.

De straat kreeg haar naam tijdens de gemeenteraadszitting van 30.03.1874, als eerbetoon aan advocaat Jules Bara (1835-1900), die onder meer minister van Justitie was van 1865 tot 1870 en van 1878 tot 1884.

De straat werd tussen midden jaren 1870 en de vooravond van de Eerste Wereldoorlog bebouwd, hoofdzakelijk met woningen, de eerste meestal in neoclassicistische stijl, zoals nr.13 (n.o.v. architect L. Crickx, 1880), met achterliggende werkplaats, in eclectische stijl voor de volgende, zoals nr. 31 (n.o.v. architect G. Le Comte, 1890), met achterliggend magazijn, 146 (1910) of 218 (n.o.v. architect Léon Lemal, 1914). Nr. 150 (n.o.v. architect F.Desteinbachberick, 1897) werd op de benedenverdieping verbouwd maar bewaarde de verdiepingen, de tweede met hoefijzerboogvormige muuropeningen. Verscheidene opbrengstpanden hebben een commerciële benedenverdieping, zoals nr. 123 (1897) en 67 (1900).

Ook talrijke bedrijven – werkplaatsen en fabrieken – vestigden zich in de straat, nabij het Zuidstation en vroeger langs de Zenne wat betreft de eerste huizenblokken aan pare zijde. Vermelden we onder meer de Ateliers de Constructions Mécaniques Ch. Danckaert (zie nr.173-177), op de hoek met de Veeartsenstraat, waarvan de gebouwen tot bedrijvencentrum zijn omgebouwd. Vermelden we eveneens de Usines de Constructions Métalliques V. Bertaux & Cie, die in 1907-1909 zich aan weerszijden van de straat had gevestigd, op nr. 103 en 114. In 1970 vestigden zich op nr. 103 de dansschool Mudra en het balletgezelschap Ballet van de XXe Eeuw. Het complex aan pare zijde werd rond 1980 gesloopt, dat aan onpare zijde na de sluiting van de school in 1988. In de straat werden nog talloze andere gebouwen gesloopt, hoofdzakelijk in de huizenblokken langs het Zuidstation. Zo werd het huidige tweede huizenblok aan pare zijde in 1996 met de grond gelijkgemaakt, in het kader van de uitbreiding van het Zuidstation voor de TGV-terminal, en begin jaren 2000 aangevuld met de nieuwe Ernest Blerotstraat. In dit huizenblok was vanaf 1906 de chocoladefabriek “Bieswal en Michiels” gevestigd, in de gebouwen van de oude maalderij Moulart. Onder de naam Alimenta lanceerde het bedrijf in 1911 de befaamde chocoladetabletten Côte d’Or.

Bronnen

Archieven
GAA/DS Registre des rues [Stratenregister].
GAA/DS 13: 2154 (18.12.1880); 31: 4506 (06.09.1890); 67: 8340 (28.12.1900); 123: 7141 (21.08.1897); 146: 12497 (22.03.1910); 150: 7367 (23.03.1898); 218: 14319 (13.10.1914).
SAB/Fonds des rues 3-5, 1874.


Publicaties en studies
CULOT, M. [red.], Anderlecht 1. In
ventaire visuel de l’architecture industrielle à Bruxelles, AAM, Brussel, 1980, fiches 5, 10.
VAN AUDENHOVE, J., Les rues d’Anderlecht, Herdenking van de twintigste verjaardag van de stichting Anderlechtensia, C.A.F.H.A, 1995, pp. 32-33.

Kaarten / plannen

BESME, V., Plan d’ensemble du Quartier de Cureghem, 01.12.1871 en 30.01.1872.
BESME, V., Plan de l’extension du Quartier de Cureghem. Emplacement de la nouvelle Ecole de Médecine vétérinaire, 27.08.1890.