Onderzoek en redactie
2007-2009
Bekijk de weerhouden gebouwen
Rechtlijnige straat van de Dublinstraat naar het kruispunt met de Marsveldstraat, Parijsstraat en Londenstraat.
Vroeger werd ze Berlijnstraat genoemd, maar na de Eerste Wereldoorlog werd ze herdoopt in Elzas-Lotharingenstraat (K.B. van 21.11.1918).
Zij maakt deel uit van de straten die aangelegd werden bij de geleidelijke stedenbouwkundige ontwikkeling van de voormalige Faubourg de la porte de Namur [voorstad van de Naamse Poort], na de ontmanteling van de vesten van Brussel op het einde van de 18e eeuw. De terreinen waarop deze stonden werden genivelleerd en verkocht en voor het grootste deel opnieuw in gebruik genomen als landbouwgrond. De terreinen links van de Waversesteenweg bleven lang gespaard van verstedelijking. Met uitzondering van een villa en twee pachthoeven, bevonden zich hier tot aan de afspanning La Rose Blanche alleen maar tuinen en zandgroeven.
De straat werd in de jaren 1830 aangelegd als verbinding tussen de oude Waversesteenweg en de zone van de Esplanade, een braakliggend terrein in de buurt van de Naamsepoort dat tot kort na 1850, toen ook dit gedeelte stedenbouwkundig ontwikkeld werd, als militair oefenterrein werd gebruikt.
Vanaf het einde van de jaren 1830 en gedurende de hele tweede helft van de 19de eeuw werd de straat geleidelijk bebouwd met eenvoudige huizen in neoclassicistische stijl met twee of, vaker, drie bouwlagen volgens verkleinende hoogte (zie nr. 19 en 21; nr. 14: midden 19e eeuw). De meest monumentale onder hen hebben een koetspoort (zie nr. 15; nr. 42, 44: midden 19e eeuw). De erg gelijkende, bepleisterde en sobere gevels resulteerden in een grote architecturale eenheid, die echter intussen door diverse verbouwingen is aangetast (toevoeging van een verdieping op nr. 2-4, 12 en 42, in het midden van de 19e eeuw; verbouwing van oorspronkelijke benedenverdieping op nr. 30 in het midden van de 19de eeuw), maar nog is terug te vinden in twee huizenrijen (nr. 30 tot 44 aan pare kant en nr. 15 tot 33 aan onpare kant).
In 1864 was in de privéwoningen op nr. 18 en 20 (gesloopt) de Voorbereidende school voor het Atheneum gevestigd, die daar vijftien jaar bleef tot aan de bouw van het Koninklijk Atheneum in 1886 (zie Atheneumstraat nr. 17) (Gonthier, A., 1960, p. 184).
Meerdere oude gebouwen werden gesloopt, onder meer in het straatgedeelte vlakbij de Marsveldstraat, waar ze sinds de jaren 1960 werden vervangen door kantoorgebouwen of opbrengsthuizen.
Vroeger werd ze Berlijnstraat genoemd, maar na de Eerste Wereldoorlog werd ze herdoopt in Elzas-Lotharingenstraat (K.B. van 21.11.1918).
Zij maakt deel uit van de straten die aangelegd werden bij de geleidelijke stedenbouwkundige ontwikkeling van de voormalige Faubourg de la porte de Namur [voorstad van de Naamse Poort], na de ontmanteling van de vesten van Brussel op het einde van de 18e eeuw. De terreinen waarop deze stonden werden genivelleerd en verkocht en voor het grootste deel opnieuw in gebruik genomen als landbouwgrond. De terreinen links van de Waversesteenweg bleven lang gespaard van verstedelijking. Met uitzondering van een villa en twee pachthoeven, bevonden zich hier tot aan de afspanning La Rose Blanche alleen maar tuinen en zandgroeven.
De straat werd in de jaren 1830 aangelegd als verbinding tussen de oude Waversesteenweg en de zone van de Esplanade, een braakliggend terrein in de buurt van de Naamsepoort dat tot kort na 1850, toen ook dit gedeelte stedenbouwkundig ontwikkeld werd, als militair oefenterrein werd gebruikt.
Vanaf het einde van de jaren 1830 en gedurende de hele tweede helft van de 19de eeuw werd de straat geleidelijk bebouwd met eenvoudige huizen in neoclassicistische stijl met twee of, vaker, drie bouwlagen volgens verkleinende hoogte (zie nr. 19 en 21; nr. 14: midden 19e eeuw). De meest monumentale onder hen hebben een koetspoort (zie nr. 15; nr. 42, 44: midden 19e eeuw). De erg gelijkende, bepleisterde en sobere gevels resulteerden in een grote architecturale eenheid, die echter intussen door diverse verbouwingen is aangetast (toevoeging van een verdieping op nr. 2-4, 12 en 42, in het midden van de 19e eeuw; verbouwing van oorspronkelijke benedenverdieping op nr. 30 in het midden van de 19de eeuw), maar nog is terug te vinden in twee huizenrijen (nr. 30 tot 44 aan pare kant en nr. 15 tot 33 aan onpare kant).
In 1864 was in de privéwoningen op nr. 18 en 20 (gesloopt) de Voorbereidende school voor het Atheneum gevestigd, die daar vijftien jaar bleef tot aan de bouw van het Koninklijk Atheneum in 1886 (zie Atheneumstraat nr. 17) (Gonthier, A., 1960, p. 184).
Meerdere oude gebouwen werden gesloopt, onder meer in het straatgedeelte vlakbij de Marsveldstraat, waar ze sinds de jaren 1960 werden vervangen door kantoorgebouwen of opbrengsthuizen.
Bronnen
Archieven
GAE/OW Historique des rues (1925).
Publicaties en studies
DE MEUTER, C., MARTINY, V.-G., Académie de Bruxelles, deux siècles d'architecture, AAM, Brussel, 1989, pp.139-161.
GONTHIER, A., Histoire d'Ixelles, Le Folklore Brabançon éd., Impr. De Smedt, Brussel, 1960, pp.137-140.
Ixelles, Ensembles urbanistiques et architecturaux remarquables, ERU, Brussel, 1990, pp.57-58.
LE ROY, P., Monographie de la commune d'Ixelles, Imprimerie Générale, Brussel, 1885,pp. 201-203.
Tijdschriften
‘Répertoire des voies publiques d'Ixelles en 1991', Mémoire d'Ixelles, 46-47, 1992, p. 10.