Voormalige firma Blaton-Aubert

Tussen de Paviljoenstraat, de Stephensonstraat en de spoorlijnen vanuit het Noordstation, industrieel complex dat grotendeels ca. 1870 werd opgetrokken, in eclectische stijl.

Geschiedenis
De firma Blaton-Aubert werd in 1865 gesticht. Dit bouwbedrijf was oorspronkelijk gespecialiseerd in de fabricage van sierelementen in gewapend cement, met name decors en beeldhouwwerken bestemd voor parken en tuinen. Haar vestiging in de Paviljoenstraat wordt vanaf 1876 geattesteerd: op een plan uit dat jaar staan de hoofdgebouwen van de site, die misschien begin jaren 1870 voor een brouwerij werden gebouwd. Het gaat om twee volumes aan de Paviljoenstraat (A, B), alsook om een groot gebouw dat inspringt t.o.v. de straat (C), met aan zijn noordwestelijke zijde een haaks terugwijkend bijgebouw (D). Tegen de achterzijde van het hoofdgebouw werd tussen 1899 en 1909 een langwerpig gebouw met gevel aan de Stephensonstraat nr. 4a (E) aangebouwd; in dat jaar werd tussen volume A en de spoorlijnen ook een nieuw afsluithek geplaatst in de Paviljoenstraat. Dit hek verleende toegang tot de “beeldenroute”, waar de bezoekers alle beeldhouwwerken konden bekijken die het bedrijf maakte. In 1927 werd een gebouw bestemd voor kantoren (F) opgetrokken op de hoek van de twee straten (Paviljoenstraat nr. 4 - Stephensonstraat nr. 2). Tot slot werden in 1934-1935 twee appartementsgebouwen opgetrokken op nr. 2a en 4 Stephensonstraat, tussen gebouwen F en E.


Beschrijving
De gebouwen die van vóór 1909 dateren (A tot E) hebben gevels in oranjekleurige baksteen versierd met zwartkleurige bakstenen. De banden in zwartkleurige baksteen bakenen de bouwlagen af en vormen doorlopende  onderdorpels, de omlijstingen van de muuropeningen en decoratieve motieven op de borstweringen1. Verhoogd gedeelte van een vestingsmuur waarachter men veilig kan lopen; - 2. Muurtje of hekwerk (balkon, terras); - 3. Deel van een muur tussen vloer en onderzijde van een venster; - 4. Verhoging van de buitenmuren van een huis boven de zolderbalken waarop een muurplaat rust. en friezenHorizontale band om een muurvlak in te delen of aan de bovenzijde te begrenzen; al dan niet beschilderd of versierd (terracotta, sgrafitto, cementtegels…). op het hoofdgestelHoog horizontaal lijstwerk ter bekroning van een gevel.. De gevels worden bekroond door tweekleurige bakstenen zaagtandfriezen in verscheidene lagen. KroonlijstenStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement). bewaard.

Aan de Paviljoenstraat, twee volumes (A, B) schuin t.o.v. de straat ingeplant, evenwijdig met de spoorweg en de Stephensonstraat. Het linkervolume diende als garage en conciërgewoning, het rechtervolume, aangebouwd tegen de zuidwestelijke hoek van gebouw C, bevatte de kantoren. Ze liggen aan een binnenplaats afgesloten door een omheiningsmuur met pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.. Onderbouwen en benedenverdiepingen van de westelijke gevel van elk volume thans bepleisterdMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen.. Volumes van respectievelijk twee en vier bouwlagen, onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde.. Gevels aan de straatkant van respectievelijk vier en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), de eerste blindZonder opening; blind venster, schijnopening.. Dak voorheen opengewerkt met rondbogige dakvenstersUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is..
In het linkervolume, gevel aan de binnenplaats van vier traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), de eerste als voorbouw, de volgende elk voorzien van een grote arcadeEén of meerdere bogen, steunend op zuilen of pijlers; kan ook blind zijn. die thans gedeeltelijk is dichtgemetseld. Achtergevel van vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), voorheen bedekt met reclameopschriften. Rechterzijgevel van twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) met blindeZonder opening; blind venster, schijnopening. muuropeningen op de benedenverdieping. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. vervangen.
In het rechtervolume vormen de gevels aan de straatkant en de binnenplaats een heel scherpe hoek. De eerste gevel wordt geritmeerd door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel. op de benedenverdieping, de tweede heeft vijf traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) voorzien van brede rondboogvensters. Tegen de linkerflank is een smal en hoger volume aangebouwd, met oculusKlein rond, ovaal of polygonaal venster.. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. vervangen aan de kant van de straat, bewaard aan de kant van de binnenplaats, het eerste met bovenlichtBovenste gedeelte van een raam- of deurkozijn, gescheiden door een dwarsregel; soms voorzien van glas-in-lood en/of roeden. met uitwaaierende roedeverdeling op de verdiepingen.


Inspringend t.o.v. de straten, in de asrichting van de binnenplaats, de voormalige werkplaatsen van de vormgieterij (C). Gebouw van twee bouwlagen onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde.. Voorgevel met romaanse invloed, met één traveeVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) voorzien van een uitspringende rondbogige toegangsportiek onder archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog. van bakstenen zaagtand. Op de verdieping, vijf smalle gekoppeldeTwee of meerdere identieke bouwelementen (vensters, zuilen, pilasters) die tot een groter (symmetrisch) geheel zijn samengevoegd. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. onder dubbele doorlopende  archivoltGeprofileerde of versierde omlijsting van een boog.. Zijgevels van zes traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), geritmeerd door inspringende steunberen die langs de spoorweg zijn voorzien van grote ankers en van een topstuk met bollen. Brede rondboogvensters. Het dak was vroeger bedekt met pannen, het was opengewerkt met rondbogige dakvenstersUit het dakvlak opgaand stenen venster dat met de gevel in verbinding staat of er enkel door een kroonlijst van gescheiden is. en werd bekroond door een klein daklicht onder een standbeeld als topstuk. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met metalen roedeverdeling op de verdieping aan de straatkant bewaard, dat van de zijgevel vervangen, oorspronkelijk met waaiervormig impostvensterVenster boven een deur en ervan gescheiden door een stenen dorpel, een entablement of een muurvlak..


In de hoek gevormd door gebouwen B en E aan de spoorweg, volume (D) waarin zich wellicht de machinezaal bevond. Een hoge schoorsteen stond voor de gevel aan de binnenplaats. Gebouw van drie bouwlagen onder schilddakDak met twee driehoekige dakvlakken aan de smalle zijde en twee trapeziumvormige aan de lange zijde.. Gevel aan de spoorweg met twee traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), met bewaarde geschilderde opschriften “CIMENTS BETONS” en “ARMAND BLATON”. De gevel aan de binnenplaats is bijna volledig blindZonder opening; blind venster, schijnopening.. Op halve hoogte, twee grote tondi met leeuwenkoppen in cementen haut-reliëf. RaamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met roedeverdeling bewaard op de verdiepingen aan de spoorweg.

Op nr. 4a Stephensonstraat, langwerpig gebouw gebruikt als magazijn (E), ontworpen tussen 1899 en 1909. Gebouw met een inwendige betonstructuur; twee bouwlagen onder plat dak doorbroken door een daklicht onder zadeldakDak met twee hellende dakvlakken. met houten gebinte. Analoge topgevelsHoogste deel van een gevel, vaak driehoekig en/of getrapt. van drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...), afgeboord door pilastersPlatte, weinig uitspringende muurpijler, vaak met basis en kapiteel.. Centrale inrijpoort. BlindeZonder opening; blind venster, schijnopening. venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de voorgevel. Hoge poort onder katrol op de achtergevel. Poort vooraan en houten raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. met metalen roedeverdeling bewaard.


Op nr. 4 Paviljoenstraat – 2 Stephensonstraat, gebouw uit 1927 bestemd voor kantoren (F). Gevel met invloed van de Beaux-ArtsstijlArchitectuurstroming (ca. 1905-1930) met reminiscenties aan de grote Franse architectuurstijlen uit de 18e eeuw. Rijk en zorgvuldig gedecoreerde gevels in natuursteen en/of simili of in combinatie met baksteen. Borstweringen en poorten in fraai uitgewerkt smeedwerk. in oranjekleurige baksteen en met bepleisterdeMuur of plafond bedekt met een laag mortel op basis van een mengsel van kalk, gips of cement en zand, met of zonder andere fijne toeslagmaterialen. elementen. Hoekgebouw van twee bouwlagen en drie traveeënVerticale geleding van een gevel, bepaald door afstand tussen twee opeenvolgende steunpunten (vb. muurdammen, zuilen, ...) aan de Paviljoenstraat en vier aan de Stephensonstraat, allemaal in risalietRisaliet (Italiaans, van risalto: uitstekend deel), vooruitspringend volume van een gevel dat over de hele hoogte doorloopt en soms hoger is; naar gelang de positie worden er midden-, zij- en hoekrisalieten onderscheiden. onder kroonlijstStelselmatig uitkragende geprofileerde lijst boven een muur of een ander belangrijk bouwdeel (entablement)., de tweede als toegangstraveeTravee waarin de toegang is ondergebracht.. Getraliede venstersLicht- en/of luchtopening in een muur. op de benedenverdieping. Aan de Paviljoenstraat, trapezoïdaal raamwerkVast of bewegend houten of metalen omlijsting van een ruit binnen een kozijn. op de verdieping, met roedeverdeling in het onderste gedeelte. Aan de Stephensonstraat, deur geflankeerd door smalle venstersLicht- en/of luchtopening in een muur.. Plaat met het opschrift “PIEUX VIBRO”, een herinnering aan de funderingstechniek die de firma Blaton-Aubert ontwikkelde. SchrijnwerkVerzameling van al het (niet-constructief) houten materiaal zoals deuren, vensterkozijnen, erkeronderdelen, kroonlijst, …; bij uitbreiding ook materiaal in aluminium, PVC, ...  bewaard.

Op de binnenplaats aan de zijkant staan nog enkele cementen beeldhouwwerken (standbeelden, vazen, …) en rocailledecors.

Inschrijving op de bewaarlijst 22.01.1998.